TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞI’NA

Aşağıda belirtilen sorularımın Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız tarafından yazılı olarak cevaplandırılmasını arz ederim. 11.01.2013

A.Levent TÜZEL
İstanbul Milletvekili

7 Ocak 2013 tarihinde Zonguldak'ta bulunan Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) Kozlu Müessesesinde, Star İnşaat firması tarafından işletilen kömür ocağının 630 metre derinliğinde metan gazı sıkışmasından meydana gelen patlamada 8 işçi yaşamını yitirmiştir. İşçilerden 2'si halen göçük altından çıkarılamamıştır. 10 Ocak 2013 tarihinde tarafımdan, Emek Partisi Genel Başkanı Selma Gürkan ve BDP Mersin Milletvekili Ertuğrul Kürkçü ile birlikte, Kozlu Maden Ocağında incelemelerde bulunarak, Maden Mühendisleri Odası ve Genel Maden İş Sendikası yöneticileriyle ve yaralı işçilerle görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Hatırlanacağı üzere, 17 Mayıs 2010 tarihinde TTK Karadon Müessesesi’nde bir taşeron şirketin çalıştığı alanda meydana gelen faciada da 30 madenci hayatını kaybetmişti.
Edinilen bilgilere göre, TTK’nın Kozlu Müessese Müdürlüğü maden ocağında 2010 ve 2011’de yapılan tüm resmi denetimlerde ‘hayati risk’ tespit edilmiştir. 2011 yılında Sayıştay tarafından düzenlenen ve TBMM KİT Komisyonu’na gönderilen raporda, ihaleyi kazanan Star İnşaat Şirketi’nin bugüne kadar herhangi bir kömür madeninde taş içi galeri açma faaliyetinde bulunmadığı” belirtilerek, “Kömür havzasının yüksek oranlarda metan gazı içerdiği, ocakların derinleşmesi ile gaz içeriklerinin arttığı bu şartlarda faaliyet göstermenin tek koşulunun ise iş güvenliği ve işçi sağlığına ilişkin kurallar ve hükümlere titizlikle uyulmasının olduğu aşikârdır. Düzenlenen rapor ve tutanaklardan firmanın iş güvenliğine yönelik alınması gereken önlemler konusunda hassasiyet göstermediği, bu arada vahim bir olayla karşılaşılmamasının tamamen tesadüf olduğu görülmektedir.” denilmektedir.
Yine, olay yerinde inceleme yapan TMMOB Maden Mühendisleri Odasınca, kömür madenlerinde galeri açmak için gerçekleştirilen sondaj çalışması sonrası içeride biriken gazın  tamamının boşaltılıncaya kadar beklenmesi gerekirken, TTK Kozlu işletmesinde, galeri açma ve hazırlık işlerini yürüten taşeron firma Star İnşaat şirketi tarafından bu kurala uyulmadığı açıklandı.  Bu çerçevede;

1-    Zonguldak Kozlu Müessesesinde çalışan işçilerin bile bile ölüme gönderilmesinden kim sorumludur? Bakanlığınız mı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı mı, Star İnşaat firması mı? Yoksa hepsi birlikte mi sorumludur?

2-    Bakanlığınızca, TTK Kozlu işletmesine bağlı kömür ocağında işçi sağlığı ve iş güvenliği bakımından kaç kez denetim yapılmıştır? Sonuçları ne olmuştur?

3-    Sözü edilen Sayıştay Raporundan Bakanlığınızın bilgisi var mıdır? Bu rapora rağmen bu işletmenin açık tutulmasına neden göz yumulmuştur?

4-    Yürürlükte olan İş Yasası’nın 2. Maddesinin 6. Fıkrasında asıl işveren ve alt işverenin, ortak sorumluluğu düzenlenmektedir; bu sorumluluk işçi sağlığı ve güvenliğini de kapsamaktadır. Dolayısıyla yasada var olan bu düzenleme uyarınca,  Kozlu’daki ocakla ilgili müfettişlerin daha önce hazırladığı raporlarda belirtilen hususlara yönelik Bakanlığınızca hangi önlemler alınmıştır?

5-    Bu Sayıştay raporları ve genel kurallar uyarınca gerekli önlemlerin alınmasını sağlama yükümlülüğü Bakanlığınıza aittir. Ocağı işleten Star İnşaat firması ile birlikte sorumluluğunu yerine getirmeyen TTK yetkilileri hakkında ne işlem yaptınız?

6-    Bakanlığınız bünyesinde yeraltı maden işletmelerinin denetimlerinde tecrübeli kaç maden mühendisi bulunmaktadır? Mevcut personelle Türkiye çapında yaklaşık 6000 civarındaki maden işletmesinde, işçi sağlığı ve iş güvenliği denetimlerinin gerçekleştirilmesi mümkün müdür?

7-    Madenlerde kamu adına denetim yapan teknik nezaretçilerin, ücretlerinin, denetim yapılan madenin ruhsat sahibi veya işletmecisi tarafından ödenesinin, işverene karşı "bağımsız" hareket edemedikleri iddia edilmektedir. Bu uygulamaya son vermeyi ve maden işletmelerinde işçi sağlığı ve iş güvenliği denetimlerini gerçekleştirmeye yönelik her türlü fiziki, teknik donanıma ve yeterli personele sahip ayrı bir birim oluşturulmasını düşünüyor musunuz?

8-    Taşeron sisteminin, işçinin can güvenliğini ve sağlığını tehdit eden bir sistem olduğu bir kez daha da ortaya çıktı. Buna rağmen taşeron şirketlere yeraltında ihale verilmesine devam edilecek midir?